Hazine ve Maliye Bakanlığı, temmuz ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı. Buna göre, temmuzda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 106,7 artışla 196 milyar 980 milyon liraya, bütçe giderleri yüzde 85 artarak 260 milyar 999 milyon liraya yükseldi. Bütçe, temmuzda 64 milyar 19 milyon lira açık verdi.
Merkezi yönetim bütçesinden bu yılın ocak-temmuz döneminde 1 trilyon 432 milyar 850 milyon lira harcama gerçekleştirilirken, bütçe gelirleri 1 trilyon 462 milyar 390 milyon liraya ulaştı. Merkezi yönetim bütçe giderleri Temmuz 2021'de 141 milyar 79 milyon lira iken geçen ay yüzde 85 artışla 260 milyar 999 milyon liraya yükseldi. Böylelikle bu yıl merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 2 trilyon 831 milyar 472 milyon lira ödeneğin yüzde 9,2'si kullanılmış oldu.
Geçen yıl temmuzda bütçede 22 milyar 166 milyon lira faiz dışı açık oluşurken bu yıl temmuzda söz konusu rakam 47 milyar 325 milyon liraya yükseldi.
Faiz hariç bütçe giderleri, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 108 artarak 244 milyar 305 milyon liraya ulaştı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 9,8 olarak hesaplandı.
Temmuzda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 108,1 artarak 63 milyar 843 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 613 milyar 641 milyon lira ödeneğin yüzde 10,4'ü kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 92 artışla 9 milyar 257 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 97 milyar 151 milyon lira ödeneğin yüzde 9,5'i kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 214 milyar 814 milyon lira ödeneğin yüzde 5,7'si harcandı. Temmuzda yüzde 62,7 artışla 12 milyar 192 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler temmuzda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 118,1 artışla 127 milyar 281 milyon lira olarak belirlendi. Bütçede öngörülen 1 trilyon 78 milyar 291 milyon lira ödeneğin yüzde 11,8'i kullanıldı.
Temmuzda 20 milyar 485 milyon lira sermaye gideri, 2 milyar 325 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 8 milyar 922 milyon lira oldu.
Faiz giderleri söz konusu ayda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 29,4 azalışla 16 milyar 694 milyon lira olarak hesaplandı.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın temmuz ayında 95 milyar 275 milyon lira iken bu yıl temmuzda yüzde 106,7 artarak 196 milyar 980 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin temmuz ayı gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 8,7 iken geçen ay yüzde 7,7 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı temmuzda, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 99,2 artarak 168 milyar 848 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise Temmuz 2021'de yüzde 9,2, geçen ay yüzde 7,7 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, temmuzda yüzde 203,8 artışla 24 milyar 792 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 651 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 689 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla temmuzda geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 74,1, kurumlar vergisi yüzde 106,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 101,3, özel tüketim vergisi yüzde 94,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 83,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 146,2, damga vergisi yüzde 68,8, harçlar yüzde 66,5, diğer vergiler tahsilatı yüzde 76,2 arttı.
Ocak-temmuz dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Temmuz 2021 döneminde 804 milyar 440 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 78,1 artışla 1 trilyon 432 milyar 850 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2022'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 2 trilyon 831 milyar 472 milyon lira ödeneğin yüzde 50,6'sı kullanılmış oldu.
Geçen yılın ocak-temmuz döneminde bütçe 36 milyar 164 milyon lira faiz dışı fazla verirken bu yılın aynı döneminde 180 milyar 888 milyon lira faiz dışı fazla oluştu.
Merkezi yönetim bütçesi, Ocak-Temmuz 2021 döneminde 78 milyar 344 milyon lira açık verirken bu yılın aynı döneminde 29 milyar 541 milyon lira fazla verdi.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 85,7 artarak 1 trilyon 281 milyar 502 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 51,2 olarak hesaplandı.
Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 60,2 artışla 322 milyar 303 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 613 milyar 641 milyon lira ödeneğin yüzde 52,5'i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 54,1 artarak 50 milyar 794 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 97 milyar 151 milyon lira ödeneğin yüzde 52,3'ü kullanılmış oldu.
Ocak-temmuz döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 214 milyar 814 milyon lira ödeneğin yüzde 44,7'si harcandı. Bu dönemde yüzde 102,9 yükselişle 95 milyar 963 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 82,9 artarak 617 milyar 435 milyon lirayı buldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 78 milyar 291 milyon lira ödeneğin yüzde 57,3'ü kullanıldı.
Söz konusu dönemde 85 milyar 603 milyon lira sermaye gideri, 10 milyar 675 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 98 milyar 730 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 32,2 yükselerek 151 milyar 347 milyon liraya çıktı.
Ocak temmuz bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-temmuz döneminde 726 milyar 96 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 101,4 artışla 1 trilyon 462 milyar 390 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-temmuz dönemi gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 65,9, bu yılın aynı döneminde yüzde 57,3 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 106,8 artarak 1 trilyon 202 milyar 639 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 55 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de aynı dönemde yüzde 82,4 artarak 226 milyar 368 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 24 milyar 935 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 8 milyar 448 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 52,4, kurumlar vergisi yüzde 275,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 58,9, özel tüketim vergisi yüzde 76,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 70,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 133, damga vergisi yüzde 37,5, harçlar yüzde 87,7 ve diğer vergi gelirleri yüzde 86,8 artış gösterdi.
Kaynak: Dünya gazetesi