İngiltere’deki zarar tazmini kanunları yüzünden Londra’daki Grenfell yangınında ölen insanların yakınlarına ödenecek tazminat miktarı 4 milyon Sterlin (5 milyon Dolar) kadar düşük bir rakam olabilir.
14 Haziranda gerçekleşen ve ülkenin II. Dünya savaşından bu yana gördüğü en ölümcül yangında alevler 24 katlı binayı yutmuş ve 80 civarında insan hayatını kaybetmişti.
Şahsi yaralanmalarla ilgili bir avukatlar grubunun başkanı olan Brett Dixon’a göre ABD’de yaşanan benzer felaketlerde şirketler son derece yüksek tazminatlar öderken, yaşanan felaketten cezai olarak suçlu bulunsalar dahi İngiltere’deki yasalar tazminatlar konusunda caydırıcı olmaktan uzak ve çok cüzi miktarda olmakta.
Yangından sorumlu olduğu düşünülen ABD’li şirketler Arconic ve Whirpool ve İngiltere merkezli Harley Facades ve Rydon Group ödenecek tazminat ve nasıl hesaplanacağına dair yorum yapmayı reddettiler. Reuters 1976 tarihli ölümcül kazalar yasasını ve benzer olayları göz önüne alarak söz konusu tazminatı 4 milyon sterlin olarak hesapladı.
Reuters’ın yaptığı hesaplamayı değerlendiren üç avukat tazminat miktarının makul olduğunu dile getirdi. Aynı avukatlar söz konusu şirketlerin ve kamu kuruluşlarının mahkemede yasal olarak kusurlu bulunmamaları halinde kurban ve yakınlarının hali hazırda devlet tarafından sağlanan barınma ve diğer yardımların haricinde herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacağını belirttiler.
Bazı felaket kurbanı aileleri temsil eden Duncan Lewis hukuk bürosundan Rebecca Thomas İngiliz hukuk sisteminin cömertlik konusunda kötü bir şöhrete sahip olduğunu belirtti. Yangın sırasında 14. katta yaşayan ve hayatını kaybeden malulen emekli Denis Murphy adlı boyacının kardeşi olan Tim Murphy sorunun sadece para olmadığını, acılarını dindirecek herhangi bir şey olmadığını ama gelişmelerin kendileri için onur kırıcı olduğunu düşünüyor.
ABD’deki hukuk sistemi şirketleri kanunlara uygun davranmaları için caydırıcı cezalar veriyor fakat İngiltere ve diğer Avrupa devletleri bu tür cezalara yargı sistemi, şirketler, sigortacılar ve olaylara karışan kamu kuruluşlarına fazla yük bindireceği düşüncesiyle soğuk bakıyorlar.
Grenfell faciası kurbanlara ödenen tazminatların yetersizliğini ortaya çıkarmışken tazminat konusunda hükümete danışmanlık yapan Duncan Fairgrieve daha cömert bir ödemenin de sigorta fiyatlarını, polis teşkilatı ve ulusal sağlık servisi aleyhine açılan davaları arttırarak topluma zarar vereceğini iddia etti.
Mahkemeler kusurlu bir ölüm kararı verdiklerinde her ölüm için cenaze masrafları, geride bıraktığı eşine veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklara ödenecek tazminat veya zarar gören mülk için sorumlu tarafın ödeyeceği ceza miktarını 12.980 Sterlin olarak sabitlenmiş durumda.
1976 tarihli yasada sadece hayatını kaybeden kişinin bakmakla yükümlü olduğu yakınlarının tazminat başvurusunda bulunabileceğini söylemekte ve Grenfell faciası sonrasında sadece beş kişi bu durumda bulunmakta. Yangında ölenlerin çoğu yaşları küçük, bekar, yaşlı veya bakmakla yükümlü yakınları olmayan insanlar. En fazla tazminatı her iki ebeveynini de kaybeden çocuklar alacaklar. & yaşındaki kız çocuğu tasnim Belkadi anne, baba ve tüm kardeşlerini kaybettiği için yaklaşık 300.000 sterlin civarında bir tazminat alaca.
Ölenlerin mirasçıları yangında zarar gören malların tazmin edilmesini isteyebilirler. Bu konuda İngiliz Sigortacılar Birliği 3 yatak odalı bir daire için 55.000 sterlin civarında bir değer tespiti yaptı. Ancak yangından zarar gören konutlar genelde 1 veya iki yatak odalı olduğu için tazminat miktarı 30.000 sterlin civarında olacak.
Reuters’in hesaplamasına göre geride kalanlara 1.2 milyon, zarar gören mülk ve eşyalar için 1.4 milyon, ölüm tazminatları içim 1 milyon ve diğer masraflar da eklendiğinde toplam 4 milyon sterlinlik bir tazminat ödenecek.
Polis araştırmasına göre yangın bir ABD firması olan Whirpool’un bir alt şirketi tarafından üretilen bir buzdolabının derin dondurucusunda başladı ve yangının yayılmasına bir diğer ABD firması Arconic’in ürettiği bina kaplama malzemesinin neden olup olmadığı araştırılıyor.
Arconic kendi malzemelerin doğru şekilde kullanılmasından müteahhitlerin sorumlu olduğunu, Whirpool ise konuyu araştırdıklarını söylüyor.
Yangınla bağlantılı şirketlerin yatırımcıları kendilerine karşı ABD’de yüklü miktarda bir tazminat davası açılmasından endişe duyuyorlar. Yangının Whirpool’un sahip olduğu İtalya merkezli bir firmanın ürettiği Hotpoint marka bir buzdolabından kaynaklandığı ortaya çıktığından bu yana şirketin piyasa değeri 250 milyon değer kaybetti. Arconic firmasının şirket içi yazışmalarında kaplama ürünlerinde yanıcı maddeler olduğu ve Grenfell kulesi gibi yüksek binalarda kesinlikle yanıcı malzemeler kullanılamayacağı belirtildiği için şirketin değeri şimdiden 1 milyar dolar azaldı.
Daha önce bazı yabancılar bazı ABD firmalarını Birleşik Devletler dışındaki kusurları için ABD’de dava ettiler fakat bunlar genelde yargıçların bu davaların kendi yetki alanlarının dışında olduğu gerekçesiyle reddedildi.
Arconic and Whirlpool şirketleri kendilerine karşı ABD’de bir dava açılması konusunda yorum yapmaktan kaçınıyorlar.