SEDDK’dan yapılan açıklamada, tamamlanan yasama çalışmaları neticesinde, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu revize edilerek, hem katılımcıların sistemde devamlılığının sağlanacağı, hem de sisteme yeni girişleri teşvik edecek önemli yenilikler getirildiğine vurgu yapıldı.   

SEDDK’nın konuya ilişkin açıklaması şöyle: 

2003 yılında uygulanmaya başlanan ve 2013 yılında getirilen Devlet Katkısı uygulaması ile birlikte cazibesi artan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 2021 yılı sonunda, 13,3 milyon katılımcıya ve yaklaşık 250 milyar fon büyüklüğüne ulaştı. Unvanında “katılım” ibaresi geçen faizsiz fonların da tercih edilebildiği sistemde, bu tür fonların oranı da %23’e ulaşmış durumda. Bu kapsamda BES, ülkemizde tabana yayılan önemli bir tasarruf aracı ve kamu emeklilik sisteminin tamamlayıcısı olmaya devam ediyor.

Vatandaşlarımızın ilk günden beri büyük ilgi gösterdiği BES, 19 uncu yılına yepyeni uygulamalarla giriyor. Sistemin geliştirilmesi ve daha geniş katılımcı kitlelerine ulaşabilmesi için Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından diğer paydaşlarla birlikte reform niteliğinde yeni projeler hayata geçiriliyor.

Tamamlanan yasama çalışmaları neticesinde, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu revize edilerek, hem katılımcıların sistemde devamlılığını sağlayacak, hem de sisteme yeni girişleri teşvik edecek önemli yenilikler getiriliyor.

BES’e girişin teşvik edilmesine yönelik ise 3 adet önemli yenilik geliyor. 

Devlet katkısı oranının yüzde 30'a yükseltilmesi

Yeni Kanun düzenlemesi neticesinde, tüm BES katılımcılarını sevindiren en önemli yeniliklerin başında Devlet katkısı oranının %25’ten %30’a yükseltilmesi geliyor. Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte hem mevcut katılımcıların, hem de sisteme yeni girecek katılımcıların ödeyeceği katkı payları %25 yerine %30’luk Devlet Katkısından faydalanmaya başlayacak. Böylece, Devletin BES’e verdiği destek bir kez daha en güçlü şekilde vurgulanmış oluyor. 

Yıllık devlet katkısı limitini aşan katkı payları için müteakip yıllarda devlet katkısı alınabilecek

Katılımcıların bir takvim yılı içinde brüt asgari ücret tutarının yıllık toplamına kadar yaptığı ödemeler devlet katkısı alabiliyor. 2022 yılı için brüt asgari ücret tutarının yıllık toplamı 60.048 TL olduğu için bu tutarı aşan ödemeler devlet katkısı alamıyordu. Getirilen yeni düzenleme ile birlikte, artık bu katılımcılar ödeyecekleri katkı paylarının yıllık brüt asgari ücreti aşan kısmı için de takip eden yıllarda Devlet katkısı alabilecekler. Bu sayede, katılımcıların Devlet katkısından faydalanmak için birikimlerini yıllara bölüp erteleyerek yatırmasına gerek kalmıyor ve sisteme toplu ödeme yapmanın cazibesi artırılıyor.
 
Yeni Kanun değişikliği ile getirilen önemli yeniliklerden bir başkası ise Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) katılmak istemesine rağmen giremeyen çalışanları ilgilendirmekte. Eski mevzuata göre 45 yaşını aşan ve OKS’ye dahil olmayan çalışanlar kendi rızalarıyla dahi sisteme girememekteydi. Çalışanlardan gelen yoğun talep ile bu kısıtlama kaldırılarak 45 yaşını aşan çalışanların da, talep etmeleri halinde, OKS’ye katılmalarına imkân tanınıyor. Bu sayede, yaş kısıtlaması olmaksızın tüm çalışanlar, otomatik katılım sisteminin avantajlarından faydalanabiliyor olacak.

Katılımcıların sistemde devamlılığını sağlayacak 2 önemli yenilik, kısmi ödeme alma ve temlik imkanlarının getirilmesi. 

Katılımcı nakit ihtiyacını sistemden çıkmadan karşılayabilecek

Katılımcıların eğitim, evlilik, konut alımı gibi hayatın önemli aşamalarında oluşan nakit ihtiyaçları nedeniyle sistemden mecburen çıkış yaptıkları ve tasarruflarını bu ihtiyaçlarını karşılamak doğrultusunda kullandıkları gözlemlenmiştir. Uygulama detayları SEDDK tarafından belirlenecek olan yeni düzenlemeye göre, katılımcılar nakit ihtiyacını karşılamak üzere sistemden çıkmak zorunda kalmadan birikiminin %50’sine kadar olan tutarı çekebilme imkanına sahip olacak. Bu sayede, katılımcıların sistemden mecburen erken çıkarak mağduriyet yaşamalarını önleyecek bir uygulama devreye sokulmuş olacak. Bu katılımcılara, ayrıca belli şartlar dahilinde, alacakları birikimin %25’ine kadar hesabındaki Devlet katkısı da verilebilecek. 

Böylece, 18 yaşından küçüklerin de sisteme dahil olabileceğine dair 2021 yılı içinde hayata geçirilen düzenlemeler ile birlikte BES, katılımcıların ömür boyunca hayatlarının her aşamasındaki birikim ihtiyacını karşılayan bir sisteme dönüşüyor.

BES birikimlerinin temlik edilebilmesi ne anlama geliyor? 

Katılımcıların, acil nakit ihtiyaçları için BES sözleşmelerini tamamen sonlandırması ve tüm haklarını kaybetmesinden kaynaklanan mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik olarak getirilen bir diğer önemli uygulama ise BES sözleşmelerinden kaynaklı alacağın temlik edilmesi suretiyle bankalara teminat olarak gösterilebilmesine imkân tanınması. Bu uygulama ile, SEDDK tarafından detayları belirlenecek standart süreçler ve bankalar ile emeklilik şirketleri arasında kurulacak entegrasyon sayesinde, avantajlı koşullarla ve hızlı bir şekilde, BES sözleşmelerinden ayrılmaksızın kişilerin uygun koşullarla finansmana erişebilmesine imkan sağlanmış olacak.

Kısmen ödeme alma imkanı ile BES sözleşmelerine ilişkin temlik imkanı getiren uygulamaların, detayları ve uygulama şekli kısa sürede SEDDK tarafından alt düzenlemelerle belirlenecek. Diğer ülke uygulamalarına kıyasla çok daha avantajlı ve esnek bir emeklilik sistemi olan BES, aynı zamanda vatandaşlarımıza emekliliğin yanı sıra hayatlarının her dönemindeki birikim ihtiyaçlarını karşılayacak bir tasarruf havuzuna dönüşüyor.