Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young), perakende otomotiv alanındaki tüketici satın alma ve kullanım tercihlerine ilişkin araştırmasının sonuçlarını duyurdu. “Otomotiv Tüketicilerinin Satın Alma ve Kullanım Tercihleri” başlıklı araştırma, Türkiye, Macaristan ve Çekya’da tüketicilerin sıfır ve ikinci el araç satın alma süreçleri, araç kullanım alışkanlıkları ve otomotiv sektörünü dönüştüren yeni teknolojilere yönelik fikir ve tercihler ile ilgili trendleri gösteriyor. Altı yıldır düzenlenen araştırmaya 2020’den itibaren Türkiye de dahil edildi. Sonuçların değerlendirilmesinde sadece daha önce araç satın almış olan ya da gelecek beş yıl içerisinde araç satın almayı planlayan katılımcılar dikkate alındı.
EY Türkiye Danışmanlık Bölümü Şirket Ortağı ve İleri Üretim Sektörü Lideri Arda Karaçelebi araştırmayla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi:
“Otomotiv sektörü dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyük bir dönüşüm geçiriyor ve bu dönüşümün etkileri tüketici tercihlerine son derece güçlü bir şekilde yansıyor. Ülkemizle birlikte toplam üç ülkede gerçekleştirilen ‘Otomotiv Tüketicilerinin Satın Alma ve Kullanım Tercihleri’ araştırmamız, tüketicinin hem yeni teknolojiler hem araç satın alma seçenekleri ile ilgili öncelikli tercih ve beklentilerine başarıyla ışık tutuyor. Araştırmanın bu yılki en dikkat çekici bulgularından biri, elektrikli ve hibrit araçlara yönelik tüketici ilgisinin birçok faktörün etkisiyle ülkemizde daha önce hiç olmadığı kadar yükselmiş olması. Araç satın almayı planlayan tüketicilerin, vergi indirimi ve teşviklerin elektrikli araç satışlarını artırabileceği yönündeki beklentileri de önemli.”
Elektrikli ve hibrit araçlara ilgi hızla artıyor
Araştırma, Türkiye’de tüketicilerin elektrikli ve hibrit araçlara ilgisinin hızla arttığını gösteriyor. Bir sonraki satın alacakları aracın hibrit ya da elektrikli olacağını söyleyen Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 11 puan artışla yüzde 27 oldu. Gelecekte kesinlikle elektrikli ve hibrit araç alabileceklerini belirten Türk tüketicilerin oranı yüzde 29 iken, bu oran fiyat teklifinin yeterince cazip olması durumunda ise yüzde 90’a yükseliyor.
Araştırma, elektrikli araçların cazip bir seçenek olarak görünmesinin nedenlerine de odaklanıyor. Buna göre, Türk tüketicilerin elektrikli araca duydukları ilginin nedenini öncelikle bu araçların çevreye daha az zarar vermesi olarak gösteriyor. Araştırma, elektrikli ve hibrit araçlara olan talebi hangi etkenlerin artırabileceğine de ışık tutuyor. Tüketiciyi elektrikli araçlardan uzaklaştıran başlıca etkenler, yetersiz şarj altyapısı ve yüksek fiyat. Türk tüketicilerin elektrikli araç alma isteklerinin önündeki başlıca unsur olarak yüzde 43 oranla yeterli şarj istasyonunun olmamasını ve yüzde 41 oranla araç fiyatlarının yüksek olmasını gösteriyor.
Tüketiciler, vergi indirimi ve teşviklerin elektrikli araç satışlarını artıracağı beklentisinde
Elektrikli araç satın almaya yönelik ilgi ve talebin hangi koşullarda artabileceği yönündeki soruya ise katılımcıların yüzde 56’sı ‘vergi indirimleri’ ve yüzde 50’si de satın alma fiyatı üzerinden verilecek teşvikler öncelikli görüldü. Şarj altyapısının yaygınlaştırılması seçeneği ise geçen yıla kıyasla 19 puanlık artışla yüzde 47 oranı ile üçüncü sırada yer aldı.
Dizel seçeneği, ilgideki düşüşe rağmen hâlâ ilk sırada
Araştırmada dizel araç seçeneği 2020’ye kıyasla 17 puanlık düşüşe rağmen yüzde 31 ile hâlâ ilk tercih konumunda. Özellikle mazot fiyatlarının eski rekabetçiliğini yitirmesi, birçok markanın gelecekte dizel motor seçeneğini sunmama yönünde karar alması veya benzinli araçlarla olan fiyat farkının yüksekliği gibi nedenlerle dizel araçlara ilginin önemli oranda azaldığı görülüyor.
Otomotivdeki çip ve tedarik krizi, tüketicinin marka tercihlerini etkileyebilir
Otomotiv sektöründe çip krizi ve tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklara bağlı olarak teslimat süreleri uzama eğiliminde. EY araştırması, teslimat sürelerindeki aksamaların tüketicilerin araç marka tercihlerini nasıl etkileyebileceğine de eğiliyor. Buna göre Türkiye’deki anket katılımcılarının yüzde 26’sı 9-12 ay beklemeleri gerektiği yönünde bir yanıt almaları durumunda tercih ettikleri marka yerine başka bir araç markasına yöneleceklerini belirtiyor. Katılımcıların %24’ü daha fazla beklemektense donanım seçeneklerinden feragat ederek aynı markanın baz modelini tercih edebileceklerini, yüzde 23’ü 9-12 ay beklemeyi kabul edebileceklerini, %22’si ise beklemeyi ancak fiyatta indirim veya ödeme kolaylığı yapılması durumunda kabullenebileceğini belirtiyor.
Türkiye’de tüketiciler, internetten araç sipariş etme fikrine sıcak bakıyor
Araştırma kapsamında, katılımcılara bir sonraki araçlarını internet üzerinden alıp almayacakları sorusu da yöneltildi. Bu konuda Türk katılımcılar yüzde 35’lik bir oran ile olumlu bir yaklaşım sergiliyor. Hiçbir koşulda internetten araç satın almayacaklarını belirten Türk katılımcıların oranı geçen seneye kıyasla 8 puan azalarak yüzde 12 oldu.
Katılımcılara neden online kanallar üzerinden araç satın almayacakları da soruldu. Türk katılımcıların çekinceleri, fiyatta pazarlık yapılamayabileceği (yüzde 44), online kanaldan yüksek miktarda ödeme yapmaktan çekinebileceği (yüzde 39) ve satış sürecinde temsilcilerden yeterince destek alamayabileceği (yüzde 36) olarak sıralandı.
Türkiye’de tüketicilerin araç alırken öncelikli tercihleri
Türk tüketicisinden 7’si 2 yıl içinde; 9’u ise 5 yıl içinde yeni bir araç almayı planlıyor. Araç almayı planlayan Türk tüketicilerin yüzde 66’sı sıfır araç almayı planlıyor. Türk tüketicilerin araç tercihlerinde güvenlik, fiyat ve yakıt ekonomisi ilk üç sıradaki yerini koruyor. Dördüncü sırada yer alan iyi satış sonrası hizmet kalitesinin geçen yıla kıyasla 19 puan artış gösterdiği görülüyor.
Türk tüketiciler geçen yıla kıyasla araç satın alırken kendi kaynaklarıyla finansman sağlamayı daha çok tercih ediyor. Ek finansmana ihtiyaç duymadan kendi kaynaklarıyla finansman sağlamayı tercih eden Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 7 puan artarak yüzde 47 seviyesine ulaştı.
İkinci el araç satın alımlarındaki tercih ve beklentileri de ortaya koyan ankete göre, Türk tüketiciler ikinci el araç alırken yüzde 61 oranla en çok aracın çıkış yeri ve kilometre garantisine dikkat ediyor. Bunu yüzde 59 ile aracın siciline (kaza bilgileri, geçmiş araç sahipleri, vb.) şeffaf erişim olanağı ve yüzde 49 ile ikinci el araç satan yerlerde sunulan seçenek çeşitliliği izliyor.
Türk tüketicilerin ikinci el araç satın alırken genellikle oto pazarlarını ve yetkili satıcıların sertifikalı ikinci el araç satış hizmetlerini tercih ettiği görülüyor. Araştırmaya göre Türk tüketicisi sıfır araç almadan önce en az 5 kere bayi ziyareti yapıyor.
