Koronavirüs salgınının ekonomik etkilerini hafifletmek için esnetilen kısa çalışma ödeneğine başvurular ikiye katladı. 2005 yılından bu yana hemen her kriz döneminde uygulanan kısa çalışma ödeneği, 20 Mart’tan itibaren yeniden hızlandırıldı.
Ancak TBMM’de kabul edilen torba kanun teklifinde, kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartları esnetildi. Son 3 yılda gerekli olan prim gün sayısı 600’den 450’ye, bu dönemde gerekli olan çalışma süresi ise 90 günden 60 güne indirildi.
Dünya'dan Hüseyin Gökçe'nin haberine göre kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartlarının esnetilmesiyle birlikte, yapılan başvuru sayısı, uygulamanın başladığı 2005 yılından bu yana kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısını geçti. İŞ- KUR verilerine göre 2005 yılı Eylül ayında ilk kez yürürlüğe giren kısa çalışma ödeneğinden bugüne kadar 349 bin 798 kişi için yararlandı. Bunlara yapılan ödemelerin tutarı ise 432 milyon 468 bin 753 lira oldu. Buna karşılık şartları esnetilmiş kısa çalışma ödeneği için 3 Nisan itibariyle 70 binin üzerinde şirket başvururken, bunların çalıştırdığı işgücü sayısı 1 milyonun üzerinde.
Başka bir ifadeyle 15 günde gelen başvuru sayısı, son 15 yıllık süreçte kısa çalışma ödeneğinden yararlananların iki katına ulaşmış durumda.
EN AZ ÖDEME BİN 589 TL
Kısa çalışma ödeneğiyle ilgili yapılan açıklamalarda, en az ödemenin brüt asgari ücretin yüzde 60’ına karşılık gelen bin 752 lira olacağı belirtilmişti. Ancak bu ödemede son asgari ücret üzerinden değil, geriye dönük 12 aylık zaman diliminde elde edilen gelir hesaplanıyor. Başka bir ifade ile sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı ödeniyor. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemiyor. 2019 yılında 2 bin 558 lira olan brüt asgari ücret, 2020’de 2 bin 943 liraya çıkarıldı. Yani 2020 yılı Nisan ayında kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak bir sigortalı için, 9 ay eski, 3 ay da yeni asgari ücret üzerinden hesaplama yapılacak. Buna göre son 12 ayda 2 bin 650 liralık ortalama kazanç elde edilirken, söz konusu sigortalıya bunun yüzde 60’ına karşılık gelen bin 592 lira ödeme yapılacak.
