Bağ-Kur’lu esnaf için alternatif emeklilik modeli Bireysel Emeklilik Sistemi (BES). Türkiye Sigorta Birliği (TSB) ve Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM), ortaklaşa düzenlediği “Türkiye BES’leniyor Projesi” kapsamında emeklilik şirketi temsilcileri ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) üyeleri bir araya geldi. Toplantıya TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, EGM Yönetim Kurulu Başkanı Taylan Türkölmez ve EGM Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Sincek katıldı.
EMEKLİLİK İÇİN FIRSAT
Toplantıda konuşan TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, BES’in, esnaf ve sanatkarların, kendi tasarrufları ile geleceklerini garanti altına almak için önemli bir sistem olduğunu belirterek, “Bağ-Kur’u, kendi cebinizden, hak ettiğiniz prim üzerinden yatırıyorsunuz. Oysa BES’te tasarruf yapıyorsunuz, devlet tasarrufu yüzde 25 peşinen nemalandırıyor” dedi. Emekli olunduğunda en az maaş alan kesimin Bağ-Kur’lular olduğuna değinen Palandöken, sözlerini şöyle sürdürdü: “BES, alternatif bir model. Emekli olduğunuz zaman maaşınızın yüzde 60’ını alıyorsunuz; kalan parayla da geçinilemeyeceği ortada. Dolayısıyla BES’i fırsat olarak değerlendirmek gerekiyor.”
EGM Yönetim Kurulu Başkanı Taylan Türkölmez, BES’e otomatik katılım uygulamasında bugün gelinen noktada 5 milyon katılımcıya ve 5 milyarlık fon büyüklüğüne ulaşıldığını söyledi. Türkölmez, 5-9 çalışanı olan işletmelerin sisteme girmesi ile son safhanın da tamamlanacağını belirterek, şunları söyledi: “Bugün itibariyle 15 milyon katılımcı sisteme girdiği ama istediğimiz kadar kişi kalmadığı. Şubat itibariyle istihdam piyasalarının otomatik BES’e girişini tamamlamış olacağız. 2020 yılı itibariyle de sistemden çıkmış olan çalışanların tekrar sisteme katılacağı ikinci bir otomatik katılım dönemi de başlayacak.”
İŞVEREN KATKISI GEREKİYOR
Taylan Türkölmez, diğer ülke örneklerinde işveren katkısı olmadan otomatik katılım uygulamasının başarılı olmadığını da vurgulayarak, “Otomatik BES’in başarısı işveren katkısından geçiyor. Toplumun tüm paydaşları bir araya gelerek uzlaşılmış bir yöntemle, kurgumuzu değiştirerek yolumuza devam edebiliriz” dedi.
EGM Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Sincek, otomatik BES’in başladığı günden itibaren emeklilik şirketlerinin faizli ve faizsiz alternatif fonları çalışanlara sunduklarını belirterek, “Çalışan istediği fonu tercih edebilir. Gördük ki iki yılda 15 milyon çalışan sisteme girdi, halen 5 milyon aktif çalışan otomatik katılımda devam ediyor ve burada çalışanların yüzde 60’ı faizsiz fonları tercih etmiş” dedi. Ayhan Sincek, otomatik BES’te işveren katkısının önemine de dikkat çekerek, “İşveren katkısı sistemin olmazsa olmazı. Mesela İngiltere de bile işverenler yüzde 1 katkılarla başladı. Biz burada, işverenlerin ilk bir ya da ikinci ayda çalışanları otomatik BES’ten çıkarttıklarını duyuyoruz ve üzülüyoruz. İşverenler bu işi yük olarak görüyor, oysa teşvik etmeliler” dedi.
KIDEM TAZMİNATINDA FONLU SİSTEM
EGM Yönetim Kurulu Başkanı Taylan Türkölmez, kıdem tazminatında geçilmesi düşünülen fonlu sisteme de değinerek, şunları söyledi: “Kıdem, çalışanlarımızın güvencesi. Bunu olumsuz etkilemeyecek yönde değişiklik yapılmalı. Alternatif bir yöntem düşünülüyor. O da fonlu sistem. Çalışanların her birinin bugün BES’te olduğu gibi şeffaf şekilde kıdem tazminatı karşılıklarını görebildiği, başka bir şirkete geçildiğinde de o tazminatların devrolabileceği bir sistemden bahsediliyor. Tüm paydaşların aynı masada, el sıkışıp anlaşarak istihdam piyasasına uygun şekilde kıdem tazminatında değişik yapabiliriz.”
EMEKLİLİKTE EN AZ MAAŞI BİZ ALIYORUZ
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, esnafların çoğunluğunun sosyal güvenlik açısından Bağ-Kur sistemine tabi olduklarını belirterek, şunları söyledi: “Esnafımız sosyal güvenlik primini cebinden yatırır. Emekli olduğumuz zaman en az maaş alan kişi bizleriz. Bu yüzden bireysel emeklilik bizlerin geleceği için önemli bir sistem. Devlet de sisteme yüzde 25 katkı yapıyor. Niye yapıyor bunu? Emeklilikte hayat standardının yükselmesi için. Bireysel emeklilikte doğru tercih yapılırsa, esnafımızda emekliliğinde bunun faydasını görecektir.”
15 MİLYONA HİZMET VERİYORUZ
EGM Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Sincek, BES’in 15 milyon kişiye hizmet verdiğini belirterek, şunları söyledi: “Kıdem tazminatında fonlu sisteme geçişten bahsediliyor. BES’te 15 milyon kişi var ve bizler bu 15 milyona hizmet veriyoruz. Fonları da en iyi şekilde yönetiriz. Kıdem tazminatında en büyük sorun, çalışanların yüzde 80’i kıdemini alamadan iş değiştiriyor. Asıl fonlu sistem geldiğinde sıfır kayıp olacak. Bir gün bile, bir ay bile çalışsanız kıdem tazminatı fonunuzda işveren sizin hakkınızı oraya yatıracak.”