Yüksek enflasyonun sadece tüketiciler değil tasarruf edenler ve yatırımcılar için de ne kadar zararlı olduğu bir kez daha anlaşıldı. Yüksek enflasyon ekonominin oturmuş tüm dengelerini tehdit etmeye de devam ediyor. Geçtiğimiz yıllarda enflasyonu yenerek yatırımcısının yüzünü güldüren Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) fonları dünya ve yurtiçi kaynaklı rekor enflasyon nedeniyle bu kez aynı başarıyı tekrarlayamadı. Habertürk’ten Rahim Ak’ın haberine göre yılın ilk 4 ayında yüzde 31.7 olan 4 aylık enflasyona karşı emeklilik fonlarının getirisi yüzde 13.8'de kaldı. Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre 189 fondan oluşan gönüllü BES yatırımları toplamda 178 milyar liralık değere ulaşırken 2022 yılı getirisi yüzde 12.6'da kaldı. İlk 4 ayda en yüksek getiriyi yüzde 19.98 ile faizli devlet katkısı fonları sağladı. Yılbaşına göre düşüşe geçen faiz nedeniyle devlet tahvillerine yatırım yapan faizli devlet katkısı fonlarını yüzde 19.52 ile faizsiz fonlar takip etti.
Hisse fonu seçenler kazandı
Rasyonet verilerine göre ise 9 Mayıs 2022 itibariyle fonların toplam ortalama getirisi yüzde 14.4 oldu. Uzun vadeli bir tasarruf aracı olan BES'te enflasyonun yüksek gitmesi halinde gelecek yıllardaki getiriler merak edilirken yine de doğru seçimi yapan vatandaşlar kazançlı çıktı. BES hisse fonlarını tercih edenler yüzde 32.1 ile enflasyonun üzerinde getiri sağladı. Ancak toplam 265 milyar liraya ulaşan fonların vatandaşın tercih etmemesi nedeniyle sadece 16 milyarının yani yüzde 6.1'inin hisse senetleri piyasalarında değerlenmesi bu başarıyı gölgeledi. Yine hisse senetleri piyasalarının getirisini yansıtan endeks fonların getirisi de yüzde 35 ile enflasyona üstün geldi. Ancak ne yazık ki endeks fonların tercih oranı toplam içinde sadece yüzde 1 olduğu için BES yatırımcılarına yaygın bir şekilde faydası olamadı. Oysa bu iki fon türü yüksek oranlı tercih edilseydi enflasyona karşı bir zafer daha kazanılabilirdi. BES yatırımcılarının son yıllarda kaydığı altın içeren fonlar ise 78 milyar lira ve yüzde 29.8 ile ilk sırayı alırken yılbaşından bu yana yüzde 15.4 ile yine enflasyonun altında kaldı. BES yatırımcılarının yüzde 19'unun tercih ettiği değişken fonların getirisi yüzde 13.8 oldu. Yılbaşından bu yana dövizde gerileme olduğu için döviz içeren Eurobond fonlarının kazancı yüzde 6.7'de kaldı. Bu fonların tercih edilme oranı yüzde 14.5 düzeyinde.
Son 1 yıllık dönemde ise 2021 yılı kazançları nedeniyle fonlar ortalama yüzde 57.3 getiri ile yüzde 69'lik enflasyona yaklaşırken yatırımcısına yüzde 91 kazandıran endeks, yüzde 85 kazandıran altın ve yüzde 78 getiri sağlayan hisse fonları enflasyonu yenmeyi başardı. Döviz içeren fonların yıllık kazancı geçen yıl kurdaki büyük zıplamayla yüzde 64'e çıksa da enflasyonu yakalayamadı.
Uzun vadeli düşünmek gerek
Devletin tasarrufları teşvik için her 100 lira biriktirene 30 lira teşvik verdiği BES fonları kısa süreli değil uzun süreli bir yatırım ve tasarruf aracı. Bu nedenle BES fonlarını aylık ya da yıllık değil yaşınıza ve risk alma kapasitenize göre uzun vadeli bakmak gerekli. Uzmanlar genç yaşta sisteme girenlere ağırlıklı olarak hisse fonlarını önerirken ilerleyen yaşlarda sabit getiri sağlayan fonların tercih edilmesi gerektiğini söylüyor. Diğer yandan BES fonlarının bundan önceki performansına bakıldığında bazı dönemler kayıplar olsa bile uzun vadede tasarruf etmek isteyenler için karlı bir yatırım aracı olduğu görülüyor.
