2000 yılında yüzde 19.4 olan genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 2010 yılında yüzde 17’ye, 2019’da yüzde 15.6’ya geriledi. Genç nüfusun toplam nüfusa oranının 2023’te yüzde 14.8’e, 2030’da ise yüzde 14’e gerilemesi bekleniyor. Genç nüfusumuz 2019 sonu itibarıyla 12 milyon 955 bin kişi. Bu rakam, 28 AB üyesi ülkenin 20’sinin toplam nüfusundan daha fazla.

2000 yılında yüzde 13.1 olan 15-24 yaş grubundaki gençlerde işsizlik oranı 2001 krizinin etkisiyle 2003’te yüzde 20.5’e, 2008 krizinin etkisiyle de 2009’da yüzde 25.3’e kadar çıktı. Gençlerde işsizlik oranı 2011’de yüzde 18.4’e, 2014 yılında da yüzde 17.9’a kadar geriledi. 2019 sonunda ise yüzde 25.4 oldu.

Türkiye genç nüfusa sahip olmanın yanı sıra, çalışma çağındaki nüfusun da hızlı arttığı bir ülke. İstihdam artışının çalışma çağındaki nüfus artışının altında kalması, bugünün gençlerinin çalışma yaşamında ücret baskısı ile karşılaşmalarına ve işlerini korumak için daha fazla çaba harcamalarını gerektirecek.

Kadınlarda 55, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı 1992 yılında Demirel Hükümeti’nin çıkardığı kanunla düşürüldü. Erkekler 25, kadınlar 20 yıl sigortalılık koşulunu yerine getirerek emekli olmaya başladı. Böylece, 18 yaşında işe giren kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emeklilik hakkı elde etti. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı çalışmaya başlayanlarda emeklilik yaşı, 2002 yılında son şeklini alan kademeli yaş uygulamasıyla kadınlarda 58, erkeklerde 60’a çıkartıldı. 2020 yılı itibarıyla ortalama 52 yaşında emekli olunabiliyor.

1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun ile emeklilik yaşı kademeli olarak artırılarak kadın ve erkeklerde 65’te eşitlenecek. 2008’den sonra işe girenler için kademeli yaş artışı, tabi olduğu sigortalılık statüsü itibarıyla prim gün sayısını doldurduğu tarihe göre belirleniyor.

Emeklilik yaş tablosu, yeni işe girecek gençlerin meslek seçiminde dahi belirleyici olabiliyor. Kanuna göre, 4/a statüsünde yani özel sektörde çalışanlar 7200 prim günüyle, 4/b (kendi adına bağımsız faaliyet gösterenler) ve 4/c (memur) statüsünde çalışanlar ise 9000 prim günüyle emekli olabilirler. Emeklilik yaşı, tabi oldukları statüde söz konusu prim gününü doldurdukları tarihe göre değişecek. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlardan prim gününü 2035 yılı sonuna kadar tamamlayabilen kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecekler.

ÖZEL SEKTÖR MÜ, MEMURLUK MU, KENDİ KENDİNİN PATRONU OLMAK MI?

İlk defa çalışmaya 2016 yılından sonra başlayan gençlerin en erken emekli olabilecekleri yaş, her 2 yılda 1 yaş artıyor. Meslek tercihine göre etkilenme farklılaşıyor.

Geçen yıl özel sektörde çalışmaya başlayan bir erkek, hiç ara vermeden kesintisiz çalışabildiği takdirde 62 yaşında emekli olabilirken, geçen yıl ve bu yıl çalışma hayatına atılarak kendi işini kuran veya devlet memurluğunu tercih eden bir erkek 65 yaşından önce emekli olamayacak.

Bu yıl çalışmaya başlayacak gençlerin en erken emekli olabilecekleri yaş, çalışma statülerine göre şöyle:

Özel sektörde çalışan kadın: 7200 prim gününü doldurarak en erken 61 yaşında.

Özel sektörde çalışan erkek: 7200 prim gününü doldurarak en erken 63 yaşında.

Kamuda çalışan kadın: 9000 prim gününü doldurarak en erken 63 yaşında.

Kamuda çalışan erkek: 9000 prim gününü doldurarak en erken 65 yaşında.

Kendi işini kuran kadın: 9000 prim gününü doldurarak en erken 63 yaşında.

Kendi işini kuran erkek: 9000 prim gününü doldurarak en erken 65 yaşında.

(Ahmet Kıvanç - Habertürk)