Japonya, dünya genelinde çalışma saatlerinin en uzun olduğu ülkelerden biri. Ülkede son yıllarda çok çalışmaya bağlı ölüm olaylarında da artış var.

Japonlar, çalışma saatleriyle ilgili hükümetin düzenlemeye gitmesi çağrısı yapıyor.

Çağrıyı yapanlardan biri de Michiyo Nişigaki. Nişigaki'nin oğlu Naoya, okuldan mezun olur olmaz Japonya'nın en büyük telekom şirketlerinden birinde işe başladı. Michiyo Nişigaki'de oğluyla gurur duyuyordu.

Naoya bilgisayarları seven bir gençti ve başladığı işini, Japonya'nın rekabetçi istihdam piyasasında kaçırılmaz bir fırsat olarak görüyordu.

Ama iki yıl sonra işler ters gitmeye başladı.

Annesi Nişigaki, "Çok meşgul olduğunu ama yine de iyi olduğunu söylüyordu" dedi ve oğlunda gözlemlediği değişimi anlattı: "Babamın cenaze töreni için eve geldi, yataktan kalkamıyordu. 'Kalkamıyorum, izin ver biraz uyuyayım. Özür dilerim anne ama uyumama izin ver' dedi."

Nişigaki, iş arkadaşlarından oğlu Naoya'nın gece gündüz çalıştığını öğrendi.

"Genelde son tren saatine kadar çalışırdı, treni kaçırdığında ofisteki masasında uyurdu. En kötüsü, bir defa geceden sabaha kalıp, aynı gün gece 10'a kadar çalışmıştı. Toplam 37 saat" diyor annesi.

İki yıl sonra Naoya, 27 yaşında aşırı dozda ilaç kullanımından öldü. Ölümüne resmi olarak 'karoşi' tanısı kondu. 'Karoşi' Japonya'da aşırı çalışma bağlı ölüm için kullanılan bir ifade.

Fazla mesainin etkisi

Japonya'da çalışma saatlerinin uzun olması son yıllara özgü bir durum değil. Uygulama ilk olarak 1960lı yıllarda başladı. Son yıllarda ise karoşi ölümlerinde artış yaşanmaya başladı.

Resmi rakamlara göre her yıl karoşi tanısıyla ölenlerin sayısı yüzleri buluyor. Bu ölümlerin nedenleri genelde, kalp krizi, intihar ve felç oluyor.

Ancak genç çalışanların hakları için mücadele eden kuruluşlar, rakamların resmi verilerden daha yüksek olduğu görüşünde.

Bir araştırmaya göre Japon şirketlerin yaklaşık dörtte birinde işçiler, ayda 80 saatten fazla çalışıyor, çoğu zaman maaş alamıyor. Çalışanların yüzde 12'si, ayda 100 saati aşıyor.

Yeni düzenlemelere gidilmesi için Japon hükümetinin üzerindeki baskı artıyor ancak uzun yıllar boyu süren bu çalışma kültürünü değiştirmek kolay değil. Zira Japonya'da iş arkadaşlarından veya patronundan önce çıkmak hoş karşılanmıyor.

Bu yılın başında hükümet, her ayın son Cuma gününü 'Ayrıcalıklı Gün' ilan etti ve şirketlere, çalışanlarını öğleden sonra 3'te salmaları çağrısında bulundu. Hükümet ayrıca Japon çalışanların daha fazla tatil yapmalarını istiyor.

Japonya'da çalışanların yıllık 20 gün izin yapma hakkı var ancak çalışanların yüzde 35'i bu izinlerini kullanmıyor.

Çalışma saatleri uzun, verimlilik düşük

Japonya dünyanın en uzun çalışma saatlerine sahip olsa da gelişmiş G7 ülkeleri arasında üretkenliği en az ülke konumunda.

Çalışanların haklarını savunan kuruluşlar, önlemlerin yetersiz olduğunu ve asıl sorun olan 'gençler arasında uzun çalışma saatlerine bağlı yaşanan ölümlere' odaklanılmadığı görüşündeler ve çalışanlara tanınan fazla mesai sürelerine yasal sınırlama getirilmesi gerektiğini savunuyorlar.

Bu yılın başında hükümet, fazla mesai süresini ayda ortalama 60 saatle sınırlandırdı. Şirketler 'yoğunluğu' gerekçe göstererek 100 saate kadar fazla mesaiye izin veriyorlardı. Bu sınır ise 'karoşinin kırmızı çizgisi' olarak görülüyor.

Muhalifler, hükümeti çalışanların refahı pahasına ekonomik çıkarlara öncelik vermekle eleştiriyor.(BBC)