Dolar kurunun 12 Mart’tan başlayarak bir dizi nedenden dolayı 13 Ağustos’ta yüzde 47.5 değer kazanmasının ardından yedek parça fiyatlarına yapılan zamlar, fiyatların yılbaşından bu yana yüzde 50'ye yakın artmasına neden oldu. Hasar ödemelerinde en büyük kalem olan yedek parça fiyatlarındaki bu güçlü artış sigortacıların maliyetlerini de katladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre yedek parça fiyatları son 1 ayda yüzde 17.7 yılbaşından bu yana yüzde 42.6 ve son 1 yılda da yüzde 48.7 artmış oldu. Lüks araç yedek parçalarında bu tutarın yüzde 85'i bulduğu görüldü. Ancak 13 Ağustos'tan sonra döviz kurunun yüzde 31.4 düşmesinin ardından herhangi bir indirime gidilmedi.
Hem tavan hem rekabet
Yine TÜİK rakamlarına göre yılbaşından bu yana sigortada genel fiyat artışı ise yüzde 21'de kaldı. Artış yedek parça fiyatlarındaki yükselişin vurduğu trafik ve kasko dallarında yılbaşından bu yana yüzde 24.8' seviyesinde gerçekleşti. Çünkü sigorta şirketleri trafik sigortasında tavan fiyat uygulaması ve kaskoda ise rekabet nedeniyle fiyat artıramıyor. Bu nedenle sigorta primlerinde fiyat artışı yedek parçadaki artışın yarısına bile ulaşmıyor. Aradaki farkı ise sigorta şirketleri cepten karşılamak zorunda kalıyor. Nitekim TUİK rakamlarına göre ulaştırma sigortasında yani kasko ve trafikte fiyat artışları yılbaşından bu yana yüzde 24.8 olabildi.
Rekabet yasasına aykırı mı?
Yedek parça fiyat artışlarının aynı günlere denk gelmesi ise bu alanda bir rekabet ihmali olma ihtimalini güçlendiriyor. Çünkü yedek parça üretici ve ithalatçıları aynı gün talep olduğunda ürünü arz etmiyor, genel akışa göre belirli bir stok ile çalışıyor. Bu gibi durumlarda stoğu fazla olan o stoğu eritinceye kadar eski fiyattan stok eriyip yeni ürün geldikten sonra yeni fiyattan satış yapıyor. Dolayısıyla stoğu az olanın daha önce fazla olanın daha geç fiyat artışı yapması gerekiyor. Ancak bu kez firmalardaki zamlar kur artışı yaşanır yaşanmaz hemen hemen aynı zamanlarda yapıldı. Bu durum Rekabet Kurulu'nu harekete geçirebilir. Sigortacıların kayıp yaşadığı bir başka alan da sağlık. İlaçta yüzde 21 ve temel sağlık ürünlerinde yüzde 17'lik artışa karşın sağlık sigortası fiyatları yüzde 15,6 artabildi. Aradaki fark ise yine sigorta şirketlerinin cebinden çıkıyor.(Habertürk-Rahim AK)
