HONG KONG GRİBİ VEYA ‘H3N2’ (1968-1970)
Asya Gribi salgını, 1956’da Çin kökenli ve dünya çapında yayılan bir kuş gribi salgınıydı. Kısa sürede 20’nci yüzyılın ikinci büyük grip salgını haline geldi. Salgının, ‘influenza A’ virüsünün, ‘H2N2’ olarak bilinen ve virüsün mutasyon geçirmiş alt türünden kaynaklandığına inanılıyor. Asya Gribi, iki yıl içerisinde, Çin’in Guizhou eyaletinden Singapur, Hong Kong ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yayıldı. Tahmini ölüm oranı bir ilâ iki milyon arasındaydı. İngiltere’de altı ayda 14 bin kişi hayatını kaybetti.
İspanyol gribi salgınından elli yıl sonra, başka bir grip virüsü olan H3N2 dünyaya yayıldı. Tahminen, 100 bini ABD’de olmak üzere, küresel çapta yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne yol açmıştı. 1968 pandemisi, 20’nci yüzyılda meydana gelen üç büyük grip salgınından biriydi; bunlardan ilki 1918’deki İspanyol Gribi’ydi ve ikincisi, hemen ardından gelen 1957’deki Asya Gribi salgınıydı. Asya Gribi’nden sorumlu olan virüsün 10 yıl sonra “Hong Kong Gribi” denilen bu türe dönüştüğüne ve H3N2 pandemisine neden olduğuna inanılıyor. 1918 salgını kadar ölümcül olmasa da, H3N2 son derece bulaşıcıydı ve Hong Kong’da ilk bildirilen vakadan sonraki iki hafta içinde 500 bin kişi hastalığa yakalandı. Pandemi, küresel sağlık topluluğunun gelecekteki salgınları önlemede aşıların hayati rolünü anlamasına yardımcı oldu.
HIV/AIDS (1981-günümüz)
‘İnsan immün yetmezlik virüsü’ veya HIV, bağışıklık sistemine saldıran ve tarihsel olarak en sık korunmasız seks, doğum ve enjektörlerin paylaşımı neticesinde vücut sıvıları yoluyla bulaşan bir virüstür. HIV, zamanla bireyin HIV enfeksiyonunun en şiddetli formunu geliştireceği biçimde pek çok CD4 hücresini yok ederek, ‘edinilmiş immün yetmezlik sendromu’na (AIDS) yol açar.
Bilinen ilk HIV vakası 1959 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde tanımlanmasına rağmen, hastalık 1980’lerin başında salgın seviyesine ulaştı. O zamandan beri, tahminen 75 milyon insan HIV ile enfekte oldu ve 35 milyon insan AIDS’ten öldü. Sadece 2005 yılında, yaklaşık 2.8 milyon insan AIDS’ten hayatını kaybetti; 4.1 milyon yeni hasta HIV ile enfekte oldu ve 38.6 milyon kişi HIV ile yaşıyordu. AIDS için bir tedavi olmamasına rağmen, antiretroviral terapi ilaçları HIV’i kontrol edebilir ve ilerlemesini önemli ölçüde yavaşlatabilir; böylece, enfekte olmuş birinin uzun bir yaşam sürmesine izin verebilir.
Basketbol süperstarı Magic Johnson, 1991 yılında NBA’den emekli olduğunda tarih yazdı ve o sırada HIV teşhisi konan, halkın tanıdığı en ünlü insan oldu. Johnson başarılı bir işadamı olarak yaşamaya devam ediyor.
SARS (2002-2003)
SARS veya ‘şiddetli akut solunum sendromu’, insanları enfekte edebilen yedi korona virüsünden birinin neden olduğu bir hastalıktır. 2003 yılında, Çin’in Guangdong eyaletinde ortaya çıkan bir salgın, toplam 26 ülkede süratle yayılarak, 8 binden fazla kişiye bulaştı ve 774’ünü öldürecek biçimde küresel bir salgın haline geldi.
2003 SARS pandemisinin sonuçları, etkilenen bölgelerin karantinaya alınması ve enfekte bireylerin izole edilmesi de dahil olmak üzere, küresel yetkililerin yoğun biçimde aldığı halk sağlığı önlemleri neticesinde büyük ölçüde sınırlandı. Yeni 2019 korona virüsünü inceleyen bilim insanları, genetik yapısının SARS virüsüyle yüzde 86,9 oranda aynı olduğunu buldular. SARS salgını, özellikle kamusal alanların düzenli olarak dezenfekte edildiği ve yüz maskelerinin gündelik bir araç haline geldiği Hong Kong’da, viral hastalık bulaşmasını önleme konusundaki farkındalığı artırdı.